Bədii esse - "Gözdən axan hər damla qədəhlərə süzülür"

Yenə kitab rəfimi səliqəyə salmağa çalışıram. Əslində səliqəlidi amma kitablarımın hamısını töküb yenidən rəfimə yığmağı çox sevirəm. Əlimə aldığım hər bir kitabı vərəqləyir, oxuduğum zaman keçirdiyim hiss-ləri yenidən yaşıyıb xoşbəxt olur-dum. Bunun necə gözəl hiss olduğu-nu heç cür izah edə bilmərəm. Bu kitablara bir dost olaraq yanaşırdım. Onlardan başqa heç kimim yox idi. Yalnız kitablarda özümü tapırdım.  İnsanlarla uzun müddət idi ki , mü-nasibət qurmurdum. Heç son dəfə ünsiyyət qurduğum insan yadıma gəlmir. Yalnız kitabdakı qəhrəman-larla söhbət edirdim. Və təbii ki, bu qəhrəmanlardan da yaxın bir
 dostum var idi. Hansı ki, həm dərdlərimi məhv edir, həm də mənə dərd verirdi. Bəzən onun üsdünə qışqırırdım. Bunu küçədə də edirdim. Amma bu hərəkətimə görə çox pis olurdum. Ondan üzr istəyirdim. Məni bağışlaması üçün ona sevdiyi bir şeyləri alırdım. Hər zaman gəzərkən onunla bir olurdum. Kitablarımı onunla birgə oxuyurdum. Onsuz həyatımı təsəvvür edə bilmirdim. Mənim ən sevimli dosdum. Onun adı bilirsiz nədi? Yaxşı, yaxşı özüm deyəcəm. Mən. Bəli, onun adı mən idi. Mənim ən sevimli dosdum elə mən idim. Hər bir sirrimi o bilirdi. Güzgünün qabağına keçib saatlarca onunla sohbət edərdim. Bəzən elədiyim hərəkətləri özümdən gizlətməyə çalışırdım. Bunu hamınız edirsiz. İndi başınızı buluyub, yox mən etmirəm deyə bilərsiz amma bunu edirsiz. Özünüzlə barışa bilmirsiz. Özünüzü inandırmağa çalışırsınız ki, yox bunu etməmisiz. Hərəkətlərinizdən qaçırsız. Özünüzə qarşı belə tam səmimi ola bilmirsiz. Məndə beləyəm. Özümdən gizlətməyə çalışdığım hərəkətlər var. İnsan özü-özünə qarşı tam səmimi ola bilmir, digərlərinə qarşı necə  olsun? Bəlkə elə bu səbəbə görə heç bir tanışım yox idi. İnsanlar özlərinə qarşı səmimi ola bilmirlər, əsl kimliyini gizlədirlər. Mənə qarşı necə səmimi olacaqdılar ki? Bu mözvuda heç danışmaq istəmirəm.

Hər zaman beynimdə məni dəli edən suallar olub. Bəlkə elə bu suallarda özümü tapmışam, amma bu suallara cavab tapa bilməmişəm. Belə baxsaq cavab deyə bir şey yoxdur. Hər bir şey subyektiv fikirdir. Bu cavab deyil bu mənim fikrimdir. İnsanlar buna cavab deyib qətiyyət veriblər. Amma bu yanlışdır. Ən çox məni dəli edən suallardan biri cənnət və cəhənnəm haqda idi. Cəhənnəm sözünü anlaya bilmirdim. Bu dünyadan da qəddar, daha bərbad bir yerdə var? Oranı heç cür təsəvvür etmək olmurdu. Cənnət haqqında oxuduğum bir çox məlumatlar var idi. Oranın çox gözəl olması haqqında meşəliklər, nemətlər, gur çaylar, yer altından axan bulaqlar və savaba satılmış hurilər.

Hər zamankı kimi bu gündə şəhəri gəzməyi qərara almışam. Hava çoxgözəldir. Günəşin şüaları içimdə isdilik yaradırdı. Sərin meh saçlarımı gözümün üstünə tökürdü. Şəhərin sakitliyini maşınlar pozurdu. Sanki kim daha güclü siqnal verə bilər oyununu oynayırdılar. İnsanlarda hər zamankı kimi danışırdılar. Yanında adam olanlar onunla, tək olanlar telefonla, kitab oxuyanlar kitabla, özünə qapanmış olanlar isə özləri ilə danışır. Bir də hər şeydən bezmiş olanlar da var. Onlarda Allahla danışırlar. Yoluma davam edirdim. İnsanların xislətlə dolu üzlərini görmək istəmirdim. Amma buna məcbur olurdum. Yenədə parka doğru gedib özümə “Latte” alıb, sevimli oturacağımda əyləşib insanlara baxırdım. Nədənsə insanlar özləri haqda yox, başqaları haqda danışırdılar. Başqa insanların həyatını müzakirə altına qoyur bu azmış kimi öz iyrənc fikirlərini həmin o insana yönəldib bundan həzz alırdılar. Cibimdəki tum dənələrini göyərçinlərə atırdı. Onları yemləməyi sevirdim. Göyərçinlərə yem verib yerimdən durdum. Biraz gəzmək isdəyirdim. Bu zaman gözüm 2 balaca qızı ilə parka gəlmiş 30-35 yaşlarında olan, yaşının az olmasına baxmıyaraq saçı ağarmış kişiyə sataşdı.

 30 yaşlarında bir kişi 2 qızı ilə şəhərdə gəzirdi. Xoşbəxt görünürdülər. Uşaqların gül üzü atanı xoşbəxt edirdi. 2 bacı əl-ələ tutub yolda hoppanır! qaçır gülüşürdülər. Uşaqların paltarları köhnə olsa da səliqəli idi. Atalarının əynindəki boz kostyum kişiyə böyük idi. Çiyinləri bir xeyli tökülürdü. Kişinin nə qədər arıqladığı acıq aydın bilinirdi. Atanın əlləri işləməkdən və soyuqdan qabarmışdı. Ata öz qızlarının əlindən tutub yolu keçməyə çalışırdı. Balaca qısa saçlı şirin qızı atasının əlindən tutmurdu. Onun pambıq kimi yumşaq əlləri atasının işləməkdən çopuq olmuş əllərinin içində əzilirdi. Bunu hiss eləyən atanın gözləri dolmuşdu. Sadə bir toxunuş onu ağladabilərdi. Kişi əllərinə baxıb bəlkədə yaşamağa nifrəte dirdi. Yəqin ki, çox gəzmişdilər. Uşaqlar yorğun görsənirdilər. Balaca qısa saçlı mələk artıq yeriyə bilmirdi. Uşaqlar dönər yazısını görüb birdən qışqırdılar. Ata, acmışıq dönər yeyəkdə. İki bacı dönər evinə doğru qaçmağa başladılar. Kişi cibindəki son qəpiklərə baxıb buna dönər ala bilməyəcəyini anlıyırdı. Uşaqlarının ardınca getdi. Uşaqlar ikisidə birdən soruşdularki, dayı, dönər var? Atası dönəri ala bilməyəcəyini anlıyıb dönərçiyə göz qaş edib dönərin olmadığını deməsini başa salırdı. Kişinin gözlərindən yaşlar tökülürdü. Nə qədər bunu qızlarından gizlətməyə çalışsa da, rahat ağlamağı hiss olunurdu. Kişinin içində fəryad qopurdu. O iki qızının adi balaca bir istəyini belə edə bilmirdi. Ürəyi param-parça olmuşdu. Uşaqlara qabaqda oynamağa tapşırıb özü oturacaqda əyləşdi. Uşaqların aralı olduğunu görüb hönkürüb ağlayırdı. Heç bir şey onun göz yaşlarını kəsəbilməzdi. Qabarmış əllərinə baxıb illərin onu belə tez qoçaltdığı üçün hər şeyə nifrət edirdi. Özümə gələ bilmirdim. Bütün yol evə çatama qədər mənzərə gözümün önündən getmirdi. Kişinin yerdə uzanıb imdat deyə bağıran gözlərini unudabilmirdim. Özümü toparlamağa çalışırdım amma bu məndə alınmırdı. İçimdəki ağlağan körpə oyanmışdı. Gözümü yuman kimi uşaqların, kişinin gözlərini xatırlayırdım. Bu mənzərəni unutmaq məndə heç vaxt alınmayacaqdı. Dünyaya olan nifrətim daha da artmışdı. Sonrakı həyata inanmasam da fikirləşirdim ki, kişi orda necə əzab çəkir. Lap deyək cənnətdədi, amma o fikirləşirki 2 uşağı, həyat yoldaşı ac qalıb. Daha onlara 5-10 manat gətirəndə yoxdu. O cənnətdə necə rahat ola bilərdi axı? Allaha dua edirdim, o biri dünya olmasın. Kişinin orda çəkəcəyi əzabı göz önünə gətirib dualarıma qışqıraraq davam edirdim. Başqa insana görə dua eliyəcəyim ağlıma belə gəlməzdi.

Fərid Cəfərov